De 7 mooiste lange afstand wandelpaden in Nederland 2024

De lange afstandswandelingen worden in Nederland steeds populairder dit komt ook doordat het wandelen sinds de coronapandemie populair is geworden. In Nederland heb je speciale lange afstand wandelpaden, deze worden aangeduid met LAW. Dit zijn wandelpaden van minimaal 150 kilometer hier worden meerdere dagen overgelopen. 

Je kunt de wandelroutes achter elkaar lopen, maar er ook voor kiezen om op verschillende momenten de wandelroutes te lopen. De LAW wandelroutes zijn verdeeld in verschillende etappes en kunnen dus makkelijk onafhankelijk van elkaar gelopen worden. Het zijn geen ronde wandelingen, waar je weer terug komt op het zelfde punt waar je start. dus houdt hier rekening mee. 

In Nederland zijn er op dit moment 23 lange-afstand-wandelpaden. Deze worden beheert door Stichting Wandelnet en partners samen met vele vrijwilligers. Van elke lange afstand wandelpad is een wandelgids gemaakt. De langste LAW is het Nederlands Kustpad (725 km) en de bekendste het Pieterpad (492 km). Ieder lange afstand wandelpad heeft zijn eigen nummer. 

Voor deze pagina ben ik op zoek gegaan naar de 7 mooiste, leukste en uitdagendste lange afstand wandelpaden (LAW) van Nederland. De LAW wordt uitgebreid beschreven, dit geldt ook voor de wandelgids van de wandelroute de LAW wandelgids. 

Het Pieterpad (LAW 9) 

Het Pieterpad is de bekendste lange afstand wandelpad van Nederland. Het wandelpad is bijna 500 kilometer lang (492 kilometer) en is verdeeld in 2 delen. 

Het eerste deel is van Pieterburen naar Vorden en is 235 kilometer lang. Het tweede deel is 257 kilometer lang en van Vorden naar Maastricht (Sint Pietersberg).

Het Pieterspad bestaat uit 26 etappes. De naam van het pad is te danken aan de start en finish plaatsen Pieterburen en Sint Pietersberg. tijdens de route loop je door de provincies: Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Limburg. 

Het is een zeer afwisselende wandelroute door steden, bossen over de heide, in het zuiden van het land loop je meer langs rivieren en beken. De route eindig met een beklimmen op de Sint-Pietersberg. 

De route wordt goed aangegeven en is te volgen via de rood-witte markeringen. 

De wandelgids van het Pieterpad bestaat uit 2 delen: 

LAW 9-1 - Pieterpad Deel 1 Pieterburen - Vorden

Het noordelijk deel van de bekendste wandelroute van Nederland die van Pieterburen in het uiterste Noorden naar het uiterste zuiden op de Sint Pietersberg loopt. U loopt 236km langs Wierden en Borgen, door de stad Groningen, over de Hondsrug via Veenkoloniën naar het Vechtdal, de Sallandse Heuvelrug en de Achterhoek. Een rijke variatie aan boerenlandschappen afgewisseld met de mooiste natuur van ons land.

Deze route is in het veld te herkennen aan de rood-witmarkering. De wandelgids geeft een gedetailleerde routebeschrijving, ingetekende wandelkaarten en een schat aan achtergrondinformatie met prachtige foto's van Wim van der Ende. 

LAW 9-II - Pieterpad 2 Vorden - Maastricht

Het Pieterpad is de bekendste wandelroute van Nederland en is bijna 500 km lang. Dit tweede deel van de route Pieterburen - Sint Pietersberg loopt 257 km van Vorden in de Achterhoek naar Maastricht. Na het nuchtere Noorden ontdek je nu het Bourgondische Zuiden. Je komt langs Kasteel Vorden, Hoog Elten, de Duivelsberg, de Mookerheide, het Maasheggen-landschap, de steilrand van Nederland en in het Krijtland. Zwervend langs kapelletjes en knuppelpaden, hofboerderijen en beekpaden eindigt de route nu op het hoogste balkon van Nederland.

Dit is een routegids met duidelijke topografische kaarten (1 cm = 250m), routebeschrijvingen in beide richtingen, vele kijkpunten en achtergrondinformatie waardoor je het landschap leert te lezen. 

Het Trekvogelpad (LAW-2)

Het Trekvogelpad is een wandel van Bergen aan Zee naar Enschede en neemt je mee door de provincie Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Het pad is 414 kilometer lang en is verdeeld in 21 etappes. 

Het Trekvogelpad is na het Pieterpad één van de populairste LAW's in Nederland. Dit wandelpad wordt vaak gezien als mooiste wandelpad van Nederland. Je loopt vanaf zee in het westen van het land dwars door Nederland naar het oosten toe. Onderweg passeer je vele natuurgebieden. De Trekvogelpad is ook het wandelpad met de meeste natuurgebieden, naar natuurgebieden loop je ook door vele vogelgebieden vandaar de naam Trekvogelpad ook. 

Ondanks de vele natuur- en vogelgebieden kom je onderweg veel diversiteit tegen, van de Noord-Hollandse Duinen tot de glooiingen van de Utrechtse Heuvelrug. Maar ook de vlaktes van de veluwe en de uiterwaarden van Overijssel zijn prachtig om te zien. 

Onderweg heb je een grote kans dat vele verschillende vogels tegenkomt het is dus verstandig dat je de verrekijker bij de hand houdt. 

LAW 2 - Trekvogelpad

De beste wandelroute van Nederland kent een volledig bijgewerkte routegids met als nieuw eindpunt station Enschede grens. Lengte: 415 km. Met o.a. nieuwe natuur bij Soesterberg, meer onverharde paden en een verbeterde finale. 

De beste wandelroute van Nederland (volgens Op Pad) is vernieuwd en verlengd. De kaarten en de routebeschrijving in de gids zorgen samen met de markering en de actuele informatie op de website voor de best mogelijke routebeschrijving. 

Alle informatie over voorzieningen als openbaar vervoer, vogelkijkhutten en horeca is in de gids te vinden. Een meerwaarde van de gids zit in de achtergrondinformatie over de natuur en de geschiedenis van het gebied. 

Met de gids in de hand leest de wandelaar niet alleen de route, maar ook het landschap waar hij doorheen loopt. Hij kan vogels langs de route herkennen en weten waar zij in andere seizoenen naar toe trekken, en de historie van de eierindustrie van Landsmeer terug vinden.

Het Pelgrimspad (LAW 7)

Het Pelgrimspad bestaat uit 2 delen met in totaal 466 kilometer aan wandelpaden. Het eerste deel van het Pelgrimspad is Amsterdam naar ‘s-Hertogenbosch en 199 kilometer. Het tweede deel is van  Van ’s-Hertogenbosch naar Visé (België) en is een stuk langer met 267 kilometer. Je loopt door de provincies: Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Limburg

Het pad is in beide richtingen te lopen en met rode tekens gemarkeerd zodat je de route makkelijk kunt volgen. De naam van dit wandelpad verwijst naar de oude pelgrimsroute naar  Santiago de Compostela. Vanaf Vis'e kun je de route volgen naar Santiago de Compostela. 

Het Pelgrimspad leidt je langs naast de prachtige natuur, vestingstadje Heusden, de Uiterwaarden van de Bommelerwaard ook als een aantal (kleine) bedevaartsplaatsen en andere locatie met een religieus belang in Brabant en Limburg. Denk hierbij aan veldkruisen en kappelletjes waar wonderen hebben plaatsgevonden. 

Je kunt hiermee ook de aansluiting vinden met deze historische route. De route zelf is niet een gereconstrueerde oude pelgrimsroute, voert echter wel langs een aantal (kleinere) bedevaartsplaatsen en andere plaatsen van religieus belang in Brabant en Limburg.

LAW-gids - Pelgrimspad 7-1

Pelgrimspad 7-1, langs kansels, ketters en kaarsen. Tussen het Mirakel van Mokum (Amsterdam) en de zoete Lieve Vrouw in Den Bosch bevinden zich oude, maar ook nieuwe bedevaartplaatsen, met zowel paapse als ketterse kanten. De wandelpelgrimage start aan het Amsterdamse Begijnhof waar het Mirakel van Amsterdam jaarlijks duizenden mensen trekt. 

De route gaat daarna dwars door het Groene Hart over graskaden, tiendwegen, jaagpaden en boezemkaden, langs slanke kavels en zilveren sloten met rondom volop licht, lucht en ruimte. Daar treft u ook de kerken en kansels van het protestante Nederland, waar de zondag niet voor iedereen een goede dag is voor wandeluitstapjes. Maar hier waait ook de geest van Erasmus en treft u de devotie van Maria ter Weghe. 

Na Gorinchem voert het pad langs de slingerdijken en uiterwaarden van de Bommelerwaard naar het vestingstadje Heusden met een bekende Mariakapel. Verder trekt de wandelkaravaan door de zandvlaktes van de Loonse en Drunense Duinen, om via het voorname Vught de Noord- Brabantse hoofdstad te bereiken met de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch. 

Daar start op het Pelgrimspad deel twee, dat door Brabant en Limburg naar de Belgische grens voert. In deze uitgave Pelgrimspad, langs kansels, ketters en kaarsen wordt het thema pelgrimeren en devotie verrassend, van nieuwe kanten belicht.

LAW-gids - Pelgrimspad 7-2

Pelgrimspad 7-2 Langs kerken, kruisen en kapellen Dit Pelgrimspad 2 is het zuidelijke deel van de LAW 7, het Lange-Afstand-Wandelpad dat begint in Amsterdam. 

Bovenal is dit Pelgrimspad 2 is een bijzonder afwisselende wandelroute tussen 's-Hertogenbosch en Maastricht, die je de schoonheid laat zien van het Brabantse en Limburgse landschap. Daarnaast tonen de route en de gids je iets van het katholieke volksgeloof in de afgelopen eeuwen. Je wandelt langs menige bron van oude, maar nog zeer levende devotie. Denk aan veldkruizen op plaatsen met een speciale betekenis en kapellen daar waar mirakels zijn geschied. 

Het Pelgrimspad maak je een beetje vertrouwd met de belevingswereld van middeleeuwse pelgrims. Maar je kunt van het Pelgrimspad ook jouw eigen pelgrimage maken. Een extra lus in de route sluit bij Visé aan op de historische wegen naar Santiago de Compostela in het noordwesten van Spanje. Ook sluit het pad hier aan op het net van Europese wandelroutes. 

Het Pelgrimspad deel 2 is samengesteld op basis van de 'Internationale Wandelweg' van de ANWB uit 1939. 

Het Zuiderzeepad (LAW-8)

Het Zuiderzeepad start en eindigt op dezelfde plek, dit wordt ook wel een ronde wandeling genoemd. Het is de enige ronde wandeling onder LAW routes. De 28 etappes eindigen elke keer wel op een andere locatie dan de startplaats. De route neemt je mee door de provincies: Noord-Holland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Friesland en eventueel Flevoland

Het Zuiderzeepad maakt een ronde langs het IJsselmeer de voormalige Zuiderzee. De route begint in Den Oever en loopt via diverse mooie steden zoals, Enkhuizen, Hoorn, Volendam, Spakenburg, Elburg, Kampen, Vollenhove. Je kunt er ook voor kiezen om een deel van de route over te slaan en met een pondje van Enkhuizen naar Stavoren te varen, je slaat dan een groot deel van de wandelroute over maar komt zowel in de provincie Flevoland. 

De gehele Zuiderzeepad heeft een lengte van 492 kilometer.  Ondanks dat je altijd in de buurt blijft van de IJsselmeer de ene keer dichterbij dan de andere keer is het een leuke route met veel diversiteit, je komt door prachtige natuurgebieden zoals Waterland en de Weerribben. 

Zuiderzeepad

Nederland is een echt waterland. Wandelen op het Zuiderzeepad (LAW 8) betekent kilometers genieten van prachtige uitzichten op het IJsselmeer, monumentale (Hanze)stadjes als Enkhuizen en Kampen en lopen over speciaal voor de wandelaar opengestelde dijken.

De 490 kilometer lange route rond het 'Gouden Hart van Nederland' biedt - letterlijk - zicht op de gemeenschappelijke strijd tegen het water van de gebieden rond de voormalige Zuiderzee. Doorbraakkolken, stoomgemalen, sluizen en molens herinneren aan die strijd. Na weer een grote overstroming was het aan het begin van de 20ste eeuw genoeg: de aanleg van de Afsluitdijk betekende het einde van de zoute binnenzee. 40% van de zee werd polder.

Kolonisten bevolkten de polders en zetten er bedrijven op. De waterbeheersing bracht Nederland veiligheid en internationale faam. En het IJsselmeer? Dat is nu een internationaal vogelgebied van grote importantie, het belangrijkste zoetwater-'wetland' van Noordwest-Europa voor overwinterende watervogels.

Trek je wandelschoenen aan en luister onderweg naar de vogels, voel de wind op de Afsluitdijk, snuif de geur van vis op in de vissersdorpen, hoor het klapperen van de zeilen van de botters in de havens... Vaak dichtbij, soms iets verderaf, maar de voormalige Zuiderzee blijft je gids op dit pad.

Het Nederlands Kustpad (LAW 5)

Het Nederlandse Kustpad is het langste wandelpad van Nederland met in totaal een lengte van 725 kilometer dat verdeeld is in 3 delen die elk weer uit verschillende etappes bestaat. 

Deel 1 gaat van Sluis naar Hoek van Holland, je loopt van Zeeland naar Zuid-Holland. Dit gedeelte is 372 kilometer land en bestaat uit 15 etappes. Je loopt langs de Zeeuwse kunst met haar prachtige stranden, dijken, dammen en duinen, ook zou je het Zeeuwse waterwerken je verbazen. 

Het tweede deel van de routes is het kortste dit is van Hoek van Holland naar Den Over. Het is 213 kilometer lang in 13 etappes. Je loopt door provincies Zuid- en Noord-Holland. Tijdens deze tocht loopt je langs het strand (je kunt ook over het strand lopen) en door verschillende natuurgebieden zoals de Waterleidingduinen, het Nationaal Park De Kennemerduinen en de  duingebieden bij Egmond en Bergen aan Zee. Naast de badplaatsen loop je ook langs de prachtige bollenvelden die in het voorjaar in grote aantallen aanwezig zijn. 

Het derde deel is van Stavoren naar Bad-Nieuweschans en loopt door de provincies Friesland en Groningen. Het wandelpad is 268 kilometer lang verdeeld over 17 etappes. Je loopt hier langs de waddenkust en is zeker de moeite waard. Het einde van de route is net over de grens bij Duitsland bij het plaatste Bad Nieuweschans dat bekend staat om het prachtige wellnesscentrum.

Nederlands kustpad deel 1 Zeeland Zuid-Holland

Het Nederlands Kustpad deel 1, Zeeland-Zuid-Holland vormt samen met deel 2 (Zuid- en Noord-Holland) en deel 3 (Groningen-Friesland) het langste aaneengesloten wandelpad van Nederland, in totaal 725 km. Bovendien is in deze gids ook het Nederlandse deel van de GR5 opgenomen, de bekende route naar Nice. 

Het traject Sluis-Hoek van Holland biedt de wandelaar het deltagebied in vele facetten: robuuste Zeeuwse vestingen en fortificaties, immens hoge duinen op Walcheren, nieuwe natuur op Neeltje Jans, oude parkbossen op Schouwen en Goeree en een zomervariant langs het dromerige stadje Veere. Lekker struinen door oude en nieuw duinvalleien, langs slufters en slikken en natuurlijk niet te vergeten de indrukwekkende en te voet overweldigende werken van het Deltaplan. 

De gezellige oude stadjes als Sluis, Goedereede en Brielle doet de rijke historie van de delta herleven. Een historie van gewonnen en verdronken land, van dijken en dijkdoorbraken, van stormvloeden en wederopbouw.

LAW-gids 5 - Nederlands Kustpad Deel 2

Het Nederlands Kustpad deel 2, Zuidholland/Noordholland is een gezamenlijke route van Nivon en Wandelnet langs Nederlandse kust. Deze heeft de wandelaar veel te bieden: rijke natuur, flink wat reliëf, veel onverharde paden en weinig last van grote wegen. 

Je wandelt vanaf nabij het August Reitsmahuis in Hoek van Holland, via Banjaert en Het Zeehuis naar Den Oever. Aan de overkant van de afsluitdijk sluit het pad dan aan op het Fries-Gronings Kustpad. Wel is er ook een aftakking naar Den Helder toegevoegd. 

Aan de duinrand passeer je mooie buitenplaatsen en bloeiende bollenvelden. Maar je loopt ook over de boulevards van Katwijk en Egmond. In Den Haag laat de route u een fraaie mix zien van stadsparken en paleizen en in Haarlem komt u door de bekende hofjes. Zo nu en dan pikt je een eindje strand mee en op de route is de zee altijd binnen handbereik. 

Het Nederlands Kustpad is de opvolger van het Hollands Kustpad, de samenvoeging van de Nivonroute het Duin- en Polderpad en het Visserspad van het Wandelplatform-LAW.

Nederlands Kustpad Friesland - Groningen

Derde deel van het Nederlands Kustpad met dagwandelingen van Waddenwandelen.. Het landschap van dit noordelijke stukje Nederland zal je verrassen. Zeker als je niet uit het 'hoge noorden' komt. Bewandel de oude zeedijken en geniet van de vergezichten. Zeewaarts liggen de kwelders, wadden, geulen en kolken. Ze herinneren aan onze omgang met het water, een rode draad in Nederlandse geschiedenis. 

Het unieke Waddengebied dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat, ligt aan je voeten. Landinwaarts strekken zich de polders uit met graanakker, koolzaadvelden, terpen en wierden. Kustpad Friesland en Groningen maakt deel uit van het wandelnetwerk Waddenwandelen, dat sinds 2013 een nieuw wandelnetwerk vormt langs de Waddenkust. 

Het Marskramerpad (LAW 3)

Het Marskramerpad is in toaal 372 kilometer in 20 etappes. Je loopt van Bad Bentheim noet over de grens bij Overijssel naar Den Haag. Naast Overijssel en Duitsland kom je ook door Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland. 

Ooit was de Marskramerpad een route van marskamers die hun koop- en handelswaar aanboden in oude handelsteden, zoals Oldenzaal en Deventer. Het is en prachtige route dat je door mooie gebieden heen laat wandelen zoals Twente, Salland, de Gelderse Vallei en de Veluwe. Onderweg komt je ook niet alleen door steden maar ook door natuurgebieden.

LAW-gids 3 - Marskramerpad

Marskramerpad - Van oost naar west in Nederland Het Nederlandse deel van de E11 (naar de grens tussen Polen en Litouwen) start in de Duitse grensplaats Bad Bentheim. Het pad met een lengte van 372 km voert van oost naar west door een dwarsdoorsnede van de Nederlandse landschappen zoals Twente en Salland, de Veluwe en de Gelderse Vallei. 

Ondertussen doet de route de oude handelssteden Oldenzaal, Deventer en Amersfoort aan. Daarna dwars door het Groene Hart naar Leiden. De laatste etappes voeren langs de vele landgoederen tussen Wassenaar en Den Haag.

Het Grenslandpad (LAW 11)

Het Grenslandpad is 372 kilometer lang en heeft in totaal 27 etappes. De wandelpad gaat vanaf Sluis naar Thorn en neemt je mee door de provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Ook maak je korte uitstapjes naar België. 

Je loopt tijdens het vernieuwde Grenslandpad lange de grillige grenslijn met België, je kunt vaak aan de huizen en de gebouwen zien wanneer je de grens bent over gestoken. Deze afwisselende route zou je verbazen. 

LAW-gids 11 - Grenslandpad

Compleet vernieuwde editie van het Grenslandpad tussen Sluis en Thorn.